weekblad-logo

week 17-2016

Fotoquiz snelste

Otto Meyer was de snelste met het juiste antwoord op de opgave van vorige week en dus was het aan hem een nieuwe te bedenken.

Waar is dit?

Oplossingen via deze link.

 

Oplossing vorige week

Raamdwarsstraat, gezien naar het Raamplein. De fotograaf stond met de rug naar de Leidsegracht.
Over dit hoekje berichtten we al vaak, zowel op deze quizpagina als in PDF's.
Met Fons Baede zijn we van mening dat de sloop en vervanging door een karakterloos appartementengebouw ronduit jammer is. Dit was ooit de schans van de Derde Uitleg en dit waren de bijgebouwen van de Stads-metseltuin. Dat allemaal voordat het een smederij werd. Foto: Stadsarchief Amsterdam (SAA).
Han Mannaert stuurde nog onderstaande foto vanaf de andere kant. Tack's Azijnfabriek van de vrachtwagen rechts was in de Raamstraat. Foto: SAA

Goede oplossingen kwamen van Otto Meyer, Roeland Koning, Dick van der Kroon, Han Mannaert, Robert Raat en Fons Baede.

Fotoquiz: Ria's keuze

 

Ria Scharn moest een tijdje studeren op deze foto. Waar is dit? Weet u het?

Waar is dit?

Uw oplossing via deze link.

U kunt ook zelf afbeeldingen insturen als opgave voor deze rubriek. Graag via deze link.

Oplossing: Dolf's keuze

Herengracht met de ingang van de Bergstraat. Vooral die laatste naam ontbrak nogal eens.
Het pandje met klokgevel (nr.131) stamt uit de prilste jaren van de Herengracht en werd (in basis) samen met nr.129 kort na 1588 gebouwd. Beide huisjes zijn verbouwd; de klokgevel van nr.131 stamt uit 1760 en de 19de-eeuwse voorgevel van nr.129 uit 1887, toen er meteen een extra verdieping op kwam. In de 18de eeuw was nr.131 bekend als De Gecroonde Zwaen.
In 1920 kwamen beide pandjes met nog twee in de Bergstraat in handen van Salomon Maijer. Die verhuurde ze, zag ze in de WO2 geconfisqueerd door de Duitsers en kreeg ze in 1947 terug. Toen werd nr.131 verhuurd aan een "oom" van Carol de Vries, Jaap Bauman, die er met zijn broer een graveerinrichting in dreef. In 1960 werden beide pandjes als Hotel Hiller geëxploiteerd. Vandaag zijn het woonhuizen.

Goede oplossingen kwamen van Kees Huyser, Otto Meyer, Robert Raat en Carol de Vries.

Fotoquiz Wat? Waar?

Weer een prentbriefkaart, ontdaan van de verklarende tekst. Die moet u zelf invullen.

Wat? Waar?

Oplossingen graag via deze link.

Oplossing vorige week

Funenkerk Zeeburgerstraat. Deze kerk stond recht tegenover molen De Gooyer.

Over het reilen en zeilen van de Funenkerk leest u hier meer.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

We kregen er flink van langs! De Funenkerk stond gewoon binnen de Singelgracht (in rood op het plattegrondje). Was getekend: Ria Scharn.

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Kees Huyser, Ria Scharn, Robert Raat en Otto Meyer.

Met de camera op pad...

Nu eens een foto van de webmaster zelf. Op bezoek in Amsterdam nam hij deel aan een door Ons Amsterdam georganiseerde thema-rondvaart. Meer kunnen we niet verklappen, alleen een hint: dat grote venster is in de noordgevel. Het gebouwtje rechts is een evenbeeld van dit witte pand. Ze werden gelijktijdig door dezelfde aannemer neergezet.

Waar en wat is dit?

Uw oplossing graag via deze link.

Foto van vorige week

Adelaarsweg, Amsterdam-Noord. Nog voordat de IJtunnel hier de hele boel overhoop haalde.
Rechts de brug over het Noord-Hollandskanaal.

Arjen Lobach wist te vertellen dat de huisjes links door architect Tjeerd Kuipers zijn getekend, net als de Funenkerk hierboven. Of we met een themanummer bezig waren....

Goede antwoorden kwamen van Arjen Lobach en Maaike de Graaf.

Zomaar...

Een luchtfoto van de Wester Suikerraffinaderij in vol bedrijf. Rechtsonder de Maria Magdalenakerk en de spoordijk naar Zaandam/Haarlem. Rechtsboven het Westerkanaal en de Zeeheldenbuurt en daarboven de Oude Houthaven. Daar tussenin de Westerbegraafplaats; het toegangsgebouwtje is duidelijk zichtbaar, daar waar later de Westzaanstraat zal doorlopen. Linksonder een deel van de Spaarndammerbuurt. Als de foto iets meer van die buurt had getoond was de opname beter te dateren geweest. We gokken op 1920-1930. In de 30-er jaren werd een begin gemaakt met het ruimen van de begraafplaats, waarna de Westzaanstraat gerooid kon worden tot aan de Houtmankade.

de Zeedijk en Nieuwendijk zijn dijken

Mocht u het vergeten zijn..., de Zeedijk is nog steeds een dijk waar de zijstraten naar oplopen of die, zoals hier, via een trap bereikt wordt. Op de achtergrond de Oudezijds Achterburgwal.

Ditzelfde geldt voor de Nieuwendijk. In dit geval de Gouwenaarssteeg. Foto: SAA

Genomineerd..., voor nadere uitleg

Naar aanleiding van de sloop-nominatie van vorige week kwam de vraag binnen wat die relatie tussen Nieuwezijds Voorburgwal en de Nieuwezijds Kolk dan wel was. Tijd voor een uitleg.

Nadat rond 1255 de dam in de Amstel gelegd was bleek dat de afvoer van overtollig water daardoor dermate belemmerd werd dat aan beide zijden van de rivier hulpkanaaltjes gegraven moesten worden. Die voerden het water tot voorbij de dam waar het op de rivier geloosd werd. Dat zijn later de beide Voorburgwallen geworden. Aan de nieuwe zijde werd het kanaal tot aan een braak achter de zeewering gegraven, de Nieuwezijds Kolk. Tussen Kolksteeg en Dirk van Hasseltssteeg kwam een uitwatering op de Amstel (zie voorbeeld hieronder). Dat werd meteen de noordelijke stadsgrens aan de nieuwe zijde. Die wordt Windmolenzijde genoemd omdat op de stadsgrens - tussen Dirk van Hasseltssteeg en Nieuwezijds Kolk - de eerste grafelijke banmolen van Amsterdam stond, direct ten zuiden van de Nieuwezijds Kolk.

De zeewering, die ter gelegenheid van het leggen van de dam verbeterd werd, slingerde via een onbekend tracé, maar vrijwel zeker langs de bekende braken zoals op de tekening hiernaast gesuggereerd is. De tekenaar was er niet zelf bij, dus voorzichtig met het interpreteren ervan. Braken liggen vaak binnen een zeewering maar soms ook erbuiten of precies op de plek van het oude dijklichaam. De Oude Braak kan dus net zo goed binnen de dijk gelegen hebben. Bekende braken waren de Nieuwezijds Kolk, de Oude Braak, het Kattegat, een kleine braak volgens de kaart van Cornelis Anthonisz (1538-1544) bij het begin van de Brouwersgracht en de Nieuwe Braak t.p.v. de Palmgracht.

Tegen de eeuwwisseling van 13e naar de 14e eeuw kreeg Amsterdam aspiraties stad te worden. Er woonden immers al rond de 1000 mensen?! Wie de opdrachtgever is geweest blijft voorlopig een vraag, maar feit is dat iets voor 1300 een burcht of dwangburcht is gebouwd op die stadsgrens, naast de zeewering. Op de tekening links de locatie ten opzichte van de Nieuwendijk en de Dirk van Hasseltssteeg. Het gestippelde stuk muur is inderhaast gelocaliseerd door proeven met grondradar. Meer tijd gunde ABN-AMRO de stads-archeologen niet.
Ook de hekkepoort die op de Nieuwendijk gestaan moet hebben is globaal vastgesteld door de vondst van restanten van de houten constructie onder het maaiveld. Er is nooit nader onderzoek verricht, terwijl dit waarschijnlijk de oudste versteviging op de Amstelkade is geweest. In de beginjaren van Amsterdam hadden de inwoners namelijk het meest van de Kennemers te vrezen.

Genomineerd voor de sloop

Wat moet je hier nou van vinden? Moet dit een trompe l'oeil voorstellen? Of een follie? Voor beide categorieen is dit te lelijk. Slopen dus!

Meedoen?

Wat steekt u de ogen uit als u door de binnenstad loopt/fiets/rijdt? Wij nodigen u uit ons mee te laten gruwen van wat u een doorn in 't oog is. Alles is goed; laat ons weten waarom u het object zo verschrikkelijk vindt of u schrijft er verder niets bij en wij bedenken zelf wat tekst erbij. Uw reactie a.u.b. via deze link.

Deze week honderd jaar geleden

In de nacht van 30 april op 1 mei 1916 werd voor de eerste keer de zomertijd van kracht. De eerste praktische toepassing van zomertijd was door het Duitse Keizerrijk gedurende de Eerste Wereldoorlog, vanaf 30 april 1916 (zie afbeelding hierboven). De zomertijd werd ook in de bezette gebieden doorgevoerd. Nederland was weliswaar neutraal, maar voerde een dag later (1 mei) eveneens zomertijd in. Het Verenigd Koninkrijk volgde op 21 mei. Deze eerste zomertijd liep tot 1 oktober 1916.

Op 1 mei 1916 bracht de Nederlandsche Bank opnieuw zilverbonnen in omloop t.w.v. 1 gulden. De biljetten waren 8x12cm en enkelzijdig bedrukt. Zilverbonnen waren in 1914 voor 't eerst uitgegeven om de zilveren muntstukken van ƒ1,- en ƒ2,50 te vervangen. Die werden namelijk massaal door particulieren opgepot om hun zilverwaarde.
Ook in de Tweede Wereldoorlog drukte de bezetter naar hartelust zilverbonnen en zo massaal dat de papiertjes na een tijdje niets meer waard waren. Hadden uw (groot)ouders ze maar bewaard. Vandaag wordt er door verzamelaars flink voor betaald.

Oude afleveringen

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2016. De keuze '2015' leidt naar de laatste aflevering van 2015, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

2015 wk01 wk02 wk03 wk04 wk05 wk06 wk07 wk08 wk09 wk10 wk11
wk12 wk13 wk14 wk15 wk16 wk17            

Wilt u zelf ook eens grasduinen in een kwart miljoen afbeeldingen van Amsterdam? Bezoek het Stadsarchief Amsterdam online.

 
Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave