weekblad-logo

week 23-2023

Fotoquiz 1: Plaatje

 
Van een andere fotograaf en vanuit een andere gezichtshoek was dit beeld al eens te zien. Voor zover wij konden nagaan staat alles er nog. Hier zijn de vragen:

1. Welke gracht is dit?

Laat u zich niet van de wijs brengen door allerlei brugleuningen. Er is maar één brug in beeld.

2. Over welk water ligt de brug op de foto?

De fotograaf stond ook op een brug om deze foto te maken.

3. Op welke brug stond de fotograaf?

Oplossingen graag via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Oplossing vorige week

 
Het klopte, dat deze of soortgelijke foto al eens onderwerp was. We staan in de Spuistraat in een van de eerste jaren na de demping. Daarom waren er nog geen tramrails te zien. In 1877 reed hier de tweede paardentramlijn van de AOM: Dam-Leidseplein. Daarna reden nog een aantal lijnen door de Spuistraat tot de Nieuwezijds Voorburgwal in 1883 gedempt werd. Die was breder en leverde minder problemen bij de doorstroming van het verkeer.
Omdat we geen indicatie gaven welke tram in welke periode bedoeld werd, rekenden wij ook de Haarlemse Tram (ESM. later NZH) goed. Die reed hier van 1904 tot 1957. Vanaf 1914 had "de Kikker" ook zijn eindhalte in de Spuistraat. Lees meer...

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Kees Huyser, Ria Scharn, Marike Muller, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Han Mannaert, Otto Meyer, Mike Man, Kees Dalmeijer, Jos Mol, Hans van Efferen, Adrie de Koning, Carol de Vries,

Fotoquiz 2: Wat? Waar?

Een vergeelde foto, door ons opgeknapt. Een grote watervlakte met een onderbreking in de huizenrij waar een dwars vaarwater op uitkomt. De vragen zijn:

1. Welk water is dit in de voorgrond?
2. Welk water komt in het midden hierop uit?

Laat het ons weten via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Oplossing vorige week

 
"Ik zie takken en schaduwen van dichtbij staande bomen, Dit is een gracht!" Goed gezien, en wel de Lijnbaansgracht. Daarvoor was de fabrieksbebouwing in de achtergrond een aanwijzing. Kijk maar naar de onderstaande foto en vergelijk. Dat is de MBF, de Meel- en Brood Fabriek van Samuel Sarphati op de Vijzelgracht. De fotograaf stond dientengevolge op de Lijnbaansgracht ter hoogte van nr.321, omdat de brede doorgang naar het inpandige 322 buiten beeld is gebleven.
Opvallend was het aantal keren dat de fabriek "Holland" genoemd werd, maar dat komt natuurlijk ook doordat de Beeldbank deze vergissing ook regelmatig maakt. "Holland" heette de meelmaalderij aan de Zoutkeetsgracht die weliswaar begon als bakkerij maar later alleen meelfabriek was. Lees meer...

Foto's: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Kees Huyser, Anthony Kolder, Marike Muller, Ria Scharn, Anneke Huijser, Adrie de Koning, Peter Waagen, Hans van Efferen, Jos Mol, Mike Man,

Fotoquiz 3: Waarom? Hoezo?

 
Door het standpunt van de fotograaf vallen een paar markante objecten weg en laten de vragen daar nu net over gaan. Dat zijn:

1. Welke straat/kade/gracht is dit?

Links is een brug.

2. Naar waar voert de brug links?

Achter schepen en walhuisje en door het lage standpunt van de fotograaf gaat nog een brug schuil.

3. Welke brug gaat schuil achter de obstakels?
4. Dan weet u intussen ook hoe de steeg rechts heette?

Laat het ons weten via deze link

Foto: Stadsarchief Amsterdam

Oplossing vorige week

 

 
Zonder hints (gestut, Gerzon) was u nooit op de oplossing gekomen. Hoogstens als laatste zou de Nieuwezijds Voorburgwal bij u opgekomen zijn, nietwaar? We kijken hier naar het stukje tot aan de Sint Luciënsteeg met rechts buiten beeld het gebouw Concordia (foto onder). De afbraak was niet die voor de uitbreiding van Gerzon, maar die voor Singer. Die nieuwbouw zou doorlopen tot aan de Kalverstraat (nr.60-62). Dit stukje Nieuwezijds was bezaaid geweest met gangen en stegen, maar op de foto staat er nog maar één: de Bakkersteeg. Aan de trottoirbanden is de ingang van de Witte Kelksteeg nog te zien maar alles daaraan is gesloopt.

Foto´s: Stadsarchief Amsterdam

Goede oplossingen kwamen van Jos Mol, Arjen Lobach, Marike Muller, Kees Huyser, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Ria Scharn, Adrie de Koning, Han Mannaert, Mike Man, Peter Waagen, Hans van Efferen,

Fotoquiz 4: Zoektocht

Dit lijkt wel de week van de vergeelde foto's. Ook deze hebben we voor u opgeknapt om tenminste iets te zien. Deze opgave vraagt om uw hele arsenaal aan steekwoorden om de Beeldbank deze foto te ontfutselen. De vragen zijn:

1. Op welk terrein staat dit gebouw?
2. Wat was de allervroegste functie van dit gebouw?

Laat het ons weten via deze link

Afb: Stadsarchief Amsterdam

Oplossing: Zoektocht van vorige week

 
U diende in het kolossale gebouw rechts Felix Meritis te ontdekken om de rest ook te kunnen achterhalen. Als Felix op Keizersgracht 324 huist, dan is het tweede pand waarnaar gevraagd werd nummer 334. Bij enig zoeken zou u dan op het Claes Reiniersz-hofje uit moeten komen, met het motto "Liefde Is Het Fondament" boven de ingang.

 
Foto: Stadsarchief Amsterdam - ingang: amsterdamopdekaart

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Kees Huyser, Anthony Kolder, Anneke Huijser, Marike Muller, Adrie de Koning, Hans van Efferen, Ria Scharn, Jos Mol, Mike Man,

REDACTIONEEL

Het Amsterdam van Herman Misset -10

 
De kinderen en kleinkinderen
Op 16 november 1940, in het eerste oorlogsjaar, overleed dochter Cornelia Clasina Margaretha (Cor) aan een nier-vergiftiging. Ze was geboren op 6 januari 1905 als derde kind van Herman en Mien. Zij werd reclameschilderes waarmee ze in de voetsporen van haar vader trad. Zij trouwde op 30 juli 1931 met Jinne Tania uit Dantumadeel/Friesland en ging wonen in de Zeilstraat 351. Jinne was decoratieschilder en aan te nemen is dat de twee elkaar tijdens het werk ontmoet hadden.
Het echtpaar kreeg drie kinderen: Robert (1932), Hetty (1934) en Elsje (Els; 1936). Bij het overlijden van Cor bleven de kinderen eerst bij hun vader. Die hertrouwde in 1946 maar overleed het jaar erop plotseling. De kinderen werden toen gescheiden; Rob kwam in huis bij zijn tante Jo die gehuwd was met Arie Wijstjes en de beide meisjes werden door opa en oma opgenomen. Ze zouden bij hen blijven wonen tot hun huwelijk, Hetty in 1957 en Els in 1959. Ze hebben die jaren dus aan de Jacob van Lennepkade doorgebracht.
De meisjes hebben de beste herinneringen aan hun verblijf bij de grootouders. Els roept nog altijd enthousiast dat Mien “de liefste oma van de wereld” was.

Op de foto trotse Mien Misset met haar eerste kleinkind Rob in 1933

 
Hieronder een foto van dochter Cor aan het werk.

Op de foto links(1940) kleine Els die opa "helpt" bij het schillen van de aardappelen.

Herman maakte regelmatig tekeningen voor zijn kleinkinderen. Die worden nog steeds gekoesterd. Verdeeld over de hele familie worden ze bewaard, meestal ingelijst. Onderstaande aquarel heeft de Beeldbank alleen in grijstinten. Het gaat om de hoek Singel-Raadhuisstraat waar een aantal panden gesloopt gaat worden voor de bouw van de Ned.Indische Handelsbank, later Gemeente Giro.

 

De foto's, aquarel en tekening komen uit het familiearchief

 
Tot zijn dood bleef Misset doorwerken, maar echt riant hadden ze het evengoed niet. Hij maakte net niet meer de invoering van de AOW mee en was aangewezen op steun van de kinderen. Dat bracht dochter Mimi, de op één na jongste, er toe om haar ouders op een ludieke wijze te ondersteunen. Ze zei tegen haar vader: “Aquarelleer de torens van Amsterdam maar voor ons. Maak er één per maand voor ƒ 40,- per aquarel”. Het werden forse aquarellen, veel groter dan zijn gemiddelde werk en waarschijnlijk met het idee dat ze ingelijst zouden worden en dat gebeurde dan ook. Die torenaquarellen zijn verdeeld over beide kinderen van Mimi. De laatste tekening maakte hij niet af en is alleen in potlood opgezet (hieronder). Wel leuk om te zien hoe ‘de meester van het perspectief’ dat deed.

Links de Schreierstoren uit die serie

 
Geen poppenhuis maar een speel-pakhuis bouwde Herman voor zijn kinderen (of kleinkinderen?) naar zijn schetsen van Singel 2.

Column: Amsterdamse uitvindingen -2

Willem: ‘Waarom is Mokum dan zo genast?’ Nelis: ‘Nou, omdatte de Mokummers genaste lui benne. Kijk, luister goed Willem…, je hep Mokummers en je hep boeren. Dusse…’ ‘Okee dan, ik voel me ook allenig thuis tussen de pure Mokummers of nog liever tussen de genaste Jordanezen of Waterlooplein-scharrelaartjes.’ ‘Tja, je mot niet vergete dat Piet Hein de Silvere Floot hep geregeld en dat die De Ruijter, je weet wel, dat ventje van die Jumboreclame, de hele Engelse floot een strekie hep geleverd in d’r eigenste Lóndón!’ ’Maar dat was toch ‘n Zeeuw?’ ‘Ah joh…, de vee-ozee-mentaliteit, daar gaat ’t om uiteindelijk, snappie?, daar benne we groot mee geworden! Balkeinde zee ’t al!’ ‘Ja maar de Vee-Ozee…, buiten dat slavegedoetje om, toch?’ ‘Ja, dat bedoel ik. Ik bedoel ’t wereldlijke handeldrijven en het goocheme en genaste gedrag van onze Amsterdamse medeburgers, dat konde wij als geen ander, joh! In de flauwerpauwertijd waren we trouwens ook erg popiejopie bij de hippies all over the world, ‘Luvcity émsterdém’, mén!’ ’Zeker, we waren supertoonaangevend. Met in de straten provo’s, witkarren en harekrisjna, het hele zootje kwam hiernaartoe, incluis Bieteltje Lennon en se Yoko Onootje met d’rlui witte tullepe.’ ‘Weet jij dat er ook veel beroemde Amsterdammers zijn op sportgebied? En op kunstgebied?’

‘Ja dat weet ik, Cruijff en Rembrandt…, daar kenne ze in de rest van de wereld niet tegenop!’ ‘Ja…, en… uitvindingen deeë ze…, houte pale onder de huize en de brandspuit niet te vergeten…, allemaal puur Mokums.’ ‘Ja daar kenne ze in de rest van de wereld nog ‘n puntje an suige!’ ‘Seker, en wat dach je van ‘t uit de muur eten?’ ‘De snekautomatieke bedoel je?’ ‘Ja, typisch Mokums, joh!.’ ‘Ja daar hep die stukkiessschrijver van die Bakkersite pas nog een geinig stukkie over geschreven, toch?’ ‘Ja…, en wat dach je van déze Amsterdamse vinding?: de ‘Parkéérpee’! ‘De Parkéérpee?’ ‘Ja, je kén ’t wel, zo’n paal met ‘n vierkant bord waarop je ‘n blauw vierkant vak ziet met ‘n witte pee!’ ‘Is dat een Mokumse vinding?’‘Ja joh…, ééns mos ’t ervan komme…, datte de mense in grote getale konde parkere met d’r lui bolides…, en toen…, in 1928 al, joh!…, en toen hebben die genaste Mokummers gewoon effetjes ‘de péé’ uitgevonde, en de rest had het nakijken, die hadden zogezegd de péé in! Ha ha! ‘n Vondst van jewelste! én… sinds die tijd zie je die péé in alle honderd-zesennegentig landen! állemaal nageäapt van die genaste Mokummers! O zó!’

 
Nachrift en extra info: Amsterdamse uitvindingen:
het Parkeerbord

“In een drukker wordende stad, is voor de auto steeds minder plek. Maar negentig jaar geleden werd juist gezocht naar ruimte om dat moderne vervoermiddel te parkeren. En dus werd in de voorbereidingen van de Olympische Spelen in Amsterdam het parkeerbord uitgevonden. Het laat zich raden dat de auto tijdens de 'roaring twenties' ook Amsterdamse wegen langzaam maar zeker overnam. En die moesten ergens komen te staan. Dat bedachten ook de organisatoren van de Olympische Spelen in 1928. Over deze bijzondere erfenis schrijft het ‘Internationaal Olympisch Comité’ op hun web-site.  Naast het Olympisch Stadion was plek voor tweeduizend auto's. Dat was bij lange na niet genoeg, dus bood de gemeente een nabijgelegen plek aan om al die wagens te stallen. Daar was voldoende ruimte om tijdens de 37-dagen durende Spelen, 26.028 auto's te parkeren. Dagelijks wisten gemiddeld 700 wagens een parkeerplekje te vinden. Maar een nieuw probleem diende zich aan. Want hoe wisten al die buitenlandse gasten waar ze hun bolide achter konden laten? Daarop bedacht de organisatie een blauw bord met daarop een grote witte 'P'. Dankzij de uitvinding wisten alle gasten probleemloos een plek te vinden. Het toen hypermoderne verkeersbord werd bejubeld door de internationale bezoekers, die het idee meenamen naar het thuisland. En zie daar: ‘de geboorte van het universele parkeerbord, de parkéérpee!’.”

Gijsbreghts raadplaat…

 
Nieuwe raadplaat voor week 23

De vragen zijn:

1. Wáár  vinden  we  deze  blommekes?
2. Wát  beduiden  de  letters?

Stuur uw antwoord op deze vraag via deze link.

Foto: hoort u volgende week

 
Oplossing raadplaat van week 21

In de erker van het pand Da Costakade hoek Potgieterstraat 49 zit een gevelsteen met een reliëf-portret van E.J.Potgieter (1808-1875), koopman, schrijver, dichter en criticus, die het middelpunt was van een letterkundige kring. In 1837 was hij één van de oprichters van “De Gids”.

Foto: geheugenvanwest

Góéde oplossingen werden ons aangereikt door: Mike Man, Jos Mol, Kees Huyser, Anneke Huijser, Anthony Kolder, Adrie de Koning, Kees Dalmeijer, Harry Snijder, Otto Meyer, Hans van Efferen en Hans Olthof

en dan nog even dit...

 
Ingezonden mail aan Gijsbreght 25 april laatstleden:

‘Hoi Gijsbreght,een leuk stukje over Perlee. Perlee zit hier in de Westerstraat, achter doorlopend naar de Anjeliersstraat. Ouwe Perlee heb ik nog gekend en uiteraard zijn zoon ook. Van ouwe Perlee kreeg ik eens een cadeautje in de vorm van een oud orgeldraaiboek,gemaakt in 1966 en 8,05 mtr. lang. "Aan de Amsterdamse grachten", draaiorgel "De Arebier" (Arabier). Later is er in de Anjeliersstraat een beeldengroep van een aantal orgelpoppen (poppedijnen) geplaatst. Leuk, deze herinneringen op te halen. Groet, Han Mannaert

U kunt ook De Arabier dit boek nog horen afspelen. Klik hier...

YouTube: Amsterdamse grachten in 360°beeld

Hier is wat uitleg misschien welkom? Tijdens het afdraaien kunt u - met de linker muisknop ingedrukt - van links naar rechts en van onder naar boven bewegen om een 360° rondom beeld te krijgen. Het commentaar is engelstalig en daar hoeft u niet al te serieus naar te luisteren.

Deze week honderd jaar geleden

 
Dinsdag 5 juni 1923 - Koning Haakon van Noorwegen bezoekt ons land en wordt vandaag in Amsterdam verwacht. Hij zal per klein vaartuig aan de Dokkumersteiger aan de De Ruyterkade arriveren. Die steiger is leeggeruimd, belegd met tapijten, met bloemstukken versierd en in het overdekte gedeelte is een zitje opgesteld. Op het programma staan een rondleiding door het Rijksmuseum, een rondvaart door de haven en een galadiner op het paleis. De koningin en de prins zullen de gast afhalen van de steiger. Woensdag vertrekt de hoge gast alweer.

Stadsarchief Amsterdam

 
Dinsdag 5 juni 1923 - George Hendrik Breitner overlijdt op 65-jarige leeftijd. Breitner had een innige band met Amsterdam, waar we een groot aantal sfeervolle schilderijen van de stad aan danken. Hij fotografeerde bepaalde situaties als studiemateriaal voor latere schilderijen en die bevinden zich vandaag in de Beeldbank van het Stadsarchief. Op de foto ligt hij 5 juni 1923 op zijn sterfbed.

Foto: Joop Stedenburg / Rijksmuseum; legaat mevr. Breitner-Jordan

 
Donderdag 7 juni 1923 - Wethouder De Miranda gaat met raadsleden en persmensen op excursie naar enkele nieuwbouwwijken. De Courant-Nieuws van den Dag laat op een foto zien wie wie is. Miranda is nr.14.
In 1921 en 1922 samen zijn in Amsterdam 28.000 woningen gebouwd. Geschat wordt dat eind 1923 Amsterdam ƒ700 miljoen uitgegeven zal hebben aan volkswoningbouw. En nog is het niet genoeg!

Krantenfoto's: De Telegraaf

Oude afleveringen

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2023. De keuze 2014 t/m 2022 leidt naar de laatste aflevering van het betreffende jaar, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 wk01 wk02 wk03
wk04 wk05 wk06 wk07 wk08 wk09 wk10 wk11 wk12 wk13 wk14 wk15
wk16 wk17 wk18 wk19 wk20 wk21 wk22 wk23 wk24 wk25 wk26 wk27
 

U kunt elke zaterdagmorgen vanaf 09:00 uur een nieuwe aflevering van deze weekkrant ophalen via deze link