Week 35 - 2025, de week van de webmaster




Ontmanteling vesting Amsterdam

De courtines, Schans en buitengebieden deel 1

We beginnen in het buitendijkse deel van de omwalling en dat, de Stadsrietlanden, is meteen het deel dat het schokkendst veranderde. De Nieuwe Vaart werd een lozingskanaal, er kwam een gigantisch spoorwegemplacement, zware industrie, een abattoir en veemarkt, een armenkerkhof en een Nieuw Entrepotdok. Korenmolen De Gooyer kreeg een nieuw onderstel, de Roomtuintjes maakten plaats voor de Dapperbuurt en het Muiderbosje voor de Oosterbegraafplaats.

Het merkwaardigste meyn bekent
Aantekeningen uit het dagboek van Jacob Bicker Raye in de periode 1732-1772. Deze keer over...



Afkopen van strafvervolging
Wetboeken die in detail de strafbaarheid van menselijke wandaden beoordelen en de strafmaat vaststellen, bestonden in de 18e eeuw niet. Daar was eerst de Franse overheersing voor nodig.
In Bicker Rayes eeuw maakte de hoofdschout de strafmaat uit en dat waren - zolang geen halszaken - boetes omdat dit een deel van zijn inkomen uitmaakte. Corruptie en willekeur tierden welig. De boetes waren geheim maar van horen zeggen weet hij van een paar gevallen wel de hoogte..., in de duizenden guldens kon dat zijn.
Opvallend is daarbij dat hij haarfijn weet wanneer de 'goede naam' van een vreemdganger of bordeelbezoeker veel geld waard was. Hij had een legertje klikspanen klaar staan om ze te ontdekken.

Foto: Nationaal Archief

Goede oplossingen kwamen van Hans Smit, Hans van Efferen, Mike Man, Jos Mol

Hulp gevraagd, de oplossing
Dit moet wel de Nieuwmarkt-buurt zijn. Hans herkende meteen het pand rechts met een protestuiting tegen de metrobouw. Voor de aanleg werd een breed lint door deze buurt gesloopt. Toch overleefden enkele panden het. Zoals het Huis de Pinto en zomaar (?) twee panden Antoniesbreestraat, nrs. 40 en 52. En dit pand dus: hoekpand Dijkstraat 48 met om de hoek maar niet zichtbaar, Krom Boomssloot 38. Waarom deze panden gespaard bleven, ik kreeg er geen antwoord op.
Op de achtergrond zien we Zandstraat 28 en de achterkant van Raamgracht 35 met daarachter appartementencomplex Raamgracht 58-88. 

Foto: Nationaal Archief

Hulp gevraagd, de nieuwe
Hartjesdag, derde maandag augustus 1955. Deze feestdag zou in de Middeleeuwen ontstaan zijn in Haarlem. Eén dag mocht het gewone volk deelnemen aan de hertenjacht. Een festijn dat eindigde met veel eten en veel drinken. Later evolueerde de ‘Hertjesdag’ tot de Hartjesdag met volksvermaak tot een carnavalesk feest op de Zeedijk en een kinderfeest in de jaren vijftig. De kinderen maakten er een traditie van om ‘fikkie te stoken’ en de brandweer lekker bezig te houden. Een krant verzuchtte:  “Trokken de kinderen vroeger verkleed en zingend door de straten … tegenwoordig bepaalt men zich hoofdzakelijk tot vuurtjes stoken“. Vandaar dat er activiteiten werden georganiseerd om de jeugd af te leiden van baldadigheid. Desondanks ontstonden toch nog overal brandjes … Sinds 1997 is Hartjesdag weer terug op de Zeedijk met zoals destijds een optocht van verklede mensen en andere festiviteiten.
Dit keer vraag ik jullie om zowel dit speelterrein als de huizen op de achtergrond te localiseren.

Weet u waar dit is?
laat u het ons weten

Treinbotsing CS

Op 28 augustus 1925 had de trein uit Haarlem 5 minuten vertraging opgelopen. De machinist had er alles aan gedaan om wat van de achterstand in te lopen, maar dat hij dat tot de laatste seconde doorvoerde heeft hem en zijn passagiers geen goed gedaan. Hij kon niet meer tijdig remmen en botste op de klaar staande trein naar Hilversum. In beide treinstellen liepen vier mensen licht verwondingen op, die op één na op het station verholpen werden. Van de trein naar Hilversum werd de laatste wagon afgekoppeld zodat die trein op tijd kon vertrekken.
Wat u zegt..., komkommertijd!

Tramvertraging lijn 2

De redactie van het Handelsblad krijgt klachten over de frequentie waarmee lijn 2 rijdt. Soms moet de klager wel 7 minuten op zijn tram wachten, een volgende keer verschijnen er drie trams binnen de 5 minuten. Bij informatie bij de GTA hoort men dat lijn 2 elke 3½ minuut vertrekt van de beginhalte Saxen
 Weimarlaan en dat oponthoud onderweg ontstaat door wegwerkzaamheden op Koninginneweg, Leidsebosje en Martelaarsgracht. Dat zal ooit klaar zijn, denkt de GTA.
7 Minuten..., daar zouden we vandaag dolblij mee zijn.

fotoquiz week 34-2025 - oplossingen




1. Stef...

Stef stond in de Vijzelstraat. Meer dan het straatbeeld in de etalageruit kon de tekst op die ruit u naar de oplossing leiden. Na enig puzzelen kon daar de tekst Dutch ontdekt worden en dat is de naam van een stomerij/dry cleaner op het adres Vijzelstraat 57, de buurman van ramschwinkel De Slegte. In de spiegeling is de onderkant van de Munttoren en enkele panden van de v.m. Nederlandsche Bank te ontdekken.
Aan dat pand in de Vijzelstraat wist Anthony Kolder nog een gevelsteen De Drie Pruiken. De steen geeft een draaiorgel weer, een bijzonder draaiorgel. Lees maar. Wat dat draaiorgel met het pand te maken heeft, wordt niet duidelijk.

Eerste melding: 09:10 uur

Goede oplossingen kwamen van Arjen Lobach, Anthony Kolder, Hans Smit, Mike Man, Ria Scharn,

2. Ra-ra

Dezelfde Vijzelstraat aan de vooravond van de sloop van de complete even zijde om vanaf 1917 te kunnen verbreden. Het doorkijkje - waar we op stonden dat dit op uw foto voorkwam - toont het St. Bernardusgesticht op de Oude Turfmarkt.

Eerste melding: 09:27 uur

Goede oplossingen kwamen van Anneke Huijser, Kees Huyser, Mike Man, Otto Meyer, Ria Scharn, Marike Muller, Hans van Efferen, Robert Raat,

3. Zoektocht

Deze bijzondere constructie voor een ophaalbrug vinden we niet zo vaak in Amsterdam maar bij brug Nr.80 in de Hoogte Kadijk in elk geval wel. De nieuwbouw aan de Entrepotdoksluis kan u even parten gespeeld hebben.

Eerste melding: 09:07 uur

Goede oplossingen kwamen van Anneke Huijser, Kees Huyser, Arjen Lobach, Mike Man, Otto Meyer, Marike Muller, Anthony Kolder, Kees Leseman, Ria Scharn, Jos Mol, Hans van Efferen, Robert Raat, Hans Smit, Han Mannaert, Carol de Vries,

fotoquiz week 35-2025 - nieuwe opgaven

1. Stef...

Stef fotografeert Amsterdam
De toon is gezet. Voortaan alleen nog een makkelijke om u op adem te laten komen. De vraag vandaag is:

  1. Wat is het adres van het pand met de gebeeldhouwde friesen boven de ramen?
  2. Wie is de huidige eigenaar van dat pand?

© Stef Coronel; bezoek zijn blog

2. Ra-ra...

"Dat was een eervolle opdracht voor deze architect…, een heel complex grachtenhuizen op de fraaiste hoek van de grachtengordel. Jammer genoeg hebben onverlaten, sinds deze foto gemaakt werd, verbouwd en gebroken om hun eigen miezerige "verbeteringen" aan te brengen. Maar op deze foto staat het complex er nog redelijk ongeschonden bij. Dat beperkt uw keuze aanzienlijk. Van deze hoek zijn tientallen foto's gemaakt. Kies maar! De vroegste is de beste."

3. Zoektocht...

Een bijzonder monument dat een kaalslag overleefde.

  1. Wat is het adres van het hoge pand in het midden van de foto?
  2. Wat is de naam van dit 17e-eeuwse pand?

De geschiedenis van onze hoofdstad in de vorige eeuw herbeleven. Aan de hand van prachtige montages ziet u hoe de stad tussen 1898 en 2000 enorm veranderde maar soms ook juist opvallend hetzelfde bleef. Dit keer de 70-er jaren.