Anna Denekamp leverde als eerste het juiste antwoord op de vraag van vorige week en dus was het aan haar een nieuwe te bedenken. Haar vraag is simpel:

Waar is dit?

Oplossingen via deze link.

Jos Mol volgde de afbraak van zijn eerste zelfstandige woning via de drie foto's van vorige week. Het adres?
Eerste Boomdwarsstraat 9.
Anna Denekamp leverde pas zaterdag de oplossing en schrijft:
Wat erg, dat ik deze foto gisteren niet meteen herkende. In deze straat heb ik talloze, echt duizenden keren, gelopen. Ook toen ik, in verband met een verbouwing van onze school op de Westerstraat, dagelijks naar een school op de Lindengracht moest lopen. En in die winkel, de ijzerhandel, heb ik ook heel vaak samen met mijn moeder boodschappen gedaan. Ik weet me nog steeds te herinneren dat mijn moeder daar voor het eerst elektische kerstboomlampjes had gekocht. En die gingen om de haverklap kapot. Zo ook op een van de kerstdagen, en dat de eigenaar ons op die vrije dag wilde  helpen aan een nieuw lampje (een poppetje, ik zie het nog zo voor me).
Foto: Stadsarchief Amsterdam

De goede oplossing kwam van Anna Denekamp.

In welke straat en op welk nummer bevinden zich deze twee figuren?
Wat was er in dat pand gevestigd? Hoe heette de eigenaar?
Van welk bouw- of verbouwjaar is dit pand?
Wie was de architect?

De sculpturen bevinden zich binnen de Singelgracht. Foto's van Ton Brosse zelf.

Uw oplossing via deze link.

Ook u kunt afbeeldingen insturen als opgave voor deze rubriek. Graag via deze link.

We vonden de kijkrichting op dit schilderij zo vervreemdend dat het een quizplaat kon worden. Dat bleek ook uit de antwoorden. Opvallend vaak werd het torentje in de verte voor een van de Waagtorens versleten. Het was echter de Schreierstoren. De foto links zal het vraagstuk duidelijk maken. De vlonder midden in de Geldersekade hoort bij de vismarkt die hier van 1841 tot 1901 was. De viismarkt werd verplaatst van de Middendam omdat op die plek (of liever er vlak beneden) de beurs van Zocher gebouwd moest worden. Daar paste geen vismarkt bij op het voorplein, dus weg ermee. Na de aanleg van de stationseilanden en de bouw van het CS kwam op de De Ruijterkade een slimmere plek voor de vismarkt aan het IJ ter beschikking en moest die in 1901 opnieuw verhuizen. Dat was t/o waar nu het Havengebouw staat. De vismarkt is in 1954 opnieuw verhuisd, nu naar de Centrale Markthallen aan de Jan van Galenstraat. Het schilderij is overigens van Hans Herrmann (Berlijn 1858-1942).

Goede oplossingen kwamen van Ton Brosse, Bram Huyser, Ger Theuns, Maaike de Graaf, Anneke Huijser, Ria Scharn, Jan Snijders en Arjen Lobach.

Overstroming door hevige regen of misschien een leidingbreuk? Daar moest de kolkenzuiger aan te pas komen.

Waar is dit?

Oplossingen graag via deze link. Foto: facebook.com

Reguliersdwarsstraat, hoek Geelvincksteeg.
Dat was in 1587 een teleurstelling voor de bezitters van deze huisjes. Al vijftig jaar waren ze in de stellige overtuiging dat ze ééns aan de luxe Herengracht zouden wonen en nu dit!! Het stadsbestuur veranderde op het laatste moment de uitbreidingsplannen, liet de Herengracht verder zuidwaarts uitzwaaien en maakte deze huizenrij tot achterafstraatje. Het voert te ver om dit hier helemaal toe te lichten. We wijden daarover uit in het stuk Die Verhelinghe en in dat over de Derde en Vierde Uitleg.

Goede oplossingen kwamen van Jan Snijders, Kees Huyser, Arjen Lobach, Anna Denekamp, Otto Meyer, Wim Huissen en Anneke Huijser.

Eentje uit de oude doos.

Waar is dit?

Uw oplossing graag via deze link.

Flauw hè? Onder de oplossing "beurspoortje" stond de foto van de sloop van datzelfde beurspoortje. We schrijven 1912 en de grote sloop op de Dam is begonnen. De fotograaf staat op het Rokin en hij kijkt tegen de achterkant van de huizen op de Vijgendam. De Hoeden- en Pettenfabriek van de quizfoto van week 11 staat notabene nog overeind op deze sloopfoto.
Dit is de beloofde foto met meer clous. Links een stukje herkenbaar Damrak en rechts de Oudekerkstoren (en niet de Zuider(kerks)toren, heren van de Beeldbank).
Foto: Stadsarchief Amsterdam

Goede antwoorden kwamen van Erwin Meijers, Kees Huyser, Arjen Lobach en Maaike de Graaf.

Daar is het al enkele keren beloofde stuk van Wim Huissen over de bakermat van Amsterdam-Noord. Vooraf gingen extra uitgewerkte hoofdstukken over de industrie in de Buitksloterham en de beide grote tentoonstellingen in 1914 en 1919: de ENTOS en de ELTA. In dit stuk worden de geschiedenis van de Volewijck, de noodwoningen, de woonleerschool Asterdorp en de eerste tuindorpen behandeld.
Het is met 104 pagina's een flink werkstuk geworden waar Wim best trots op is en dat wij graag binnen de site opnemen.

Klik de omslag om te lezen.

Dendrochronologie of jaarringonderzoek houdt zich bezig met het dateren van hout aan de hand van het groeiringenpatroon. De techniek wordt o.a. voor de datering van een antieke viool toegepast, maar ook voor het dateren van bouwhout in monumenten. In die zin houdt de Dienst BM&A van Amsterdam zich sinds 2006 met de techniek bezig. Daarnaast maakt de archeoloog gebruik van de techniek.
Dendrochronologie werd begin 20ste eeuw in de USA ontwikkeld waar het na WO2 werd geperfectioneerd en naar Europa 'overwaaide'. In de 60-er jaren zag men ook in Nederland het belang ervan in, maar pas bij het begin van de 21ste eeuw konden monsters ook in Nederland geanalyseerd worden. In 2007 werd in Utrecht een leerstoel voor het vak gecreëerd. Het BM&A kan sinds 2006 in eigen huis analyses verrichten.

Het principe van de dendrochronologie gaat uit van het gegeven dat bomen die binnen een bepaald gebied groeien, hetzelfde groeipatroon vertonen. De dendrochronologie onderzoekt met behulp van een microscoop de breedte en afwisseling van jaarringen, die een verschil in seizoenen laten zien; heeft de boom een slecht jaar, dan maakt hij een dunne ring aan, heeft de boom een goed jaar, dan ontstaat er een brede ring. Het opvolgende patroon van smalle en brede ringen wordt vergeleken met eerder onderzocht hout dat tot een succesvolle datering leidde. Een internationale database van zulke resultaten wordt bijgehouden door de DCCD.
Door het groeiverloop van een individuele boom te vergelijken met standaardcurves van verschillende herkomstgebieden (micro-klimaat), kan de kapdatum van een boom worden bepaald. Voorwaarde is dat er voldoende kernhout, spinthout – de buitenste ringen waardoor de boom zijn sappen naar de takken transporteert – en idealiter ook de wankant met de buitenkant van de boom aanwezig is. In dat geval kan exact worden bepaald wanneer de boom is opgehouden met groeien. Van ongeveer 75% van de genomen monsters kan de kapdatum met zekerheid vastgesteld worden. Het vergelijken met andere in het gebouw verwerkte houtsoorten helpt daarbij.

Als je vaststelt in welk jaar een boom gekapt werd weet je per definitie niet wanneer de boom verwerkt werd. Het was in vroeger eeuwen gebruikelijk hout maanden en soms jaren te laten 'doorwaaien' of juist te 'wateren', al naar gelang de toepassing. De uitslag van onderzoek geeft een begrenzing aan wanneer een gebouw op z'n vroegst werd neergezet. Er zijn daarom altijd meerdere houtfragmenten nodig voor een betrouwbare schatting.

Sommige tekstdelen zijn fragmenten uit het BMA-rapport dat u via onderstaande link in zijn geheel kunt inzien.

Het BM&A stelt een uitgebreide PDF ter beschikking over de techniek, de voor Amsterdamse monumenten relevante achtergrondinformatie en een op de dendrochronologie toegespitste bespreking van een zestigtal monumenten die sinds 2006 zijn onderzocht. Daar hoort het Houten Huys op het Begijnhof bij, dat in 2011 werd onderzocht en waarbij de veronderstelde bouwdatum flink moest worden bijgesteld. Dat betekende dat het Houten Huys niet eerder is gebouwd dan 1528 of 1529. Dit is driekwart eeuw later dan de stadsbrand van 1452, die tot nog toe als belangrijkste referentie diende voor het bouwjaar.

Klik hier om het complete rapport in te zien. Bewaar het vooral want het is te omvangrijk om 'even' door te lezen.

Nou was het Witte Huys altijd al een vreemde eend in de grachtengordel-bijt, maar om er nu een heel complex van wit materiaal tegenaan te zetten vond Ria Scharn wel wat veel. Van alle voorbeelden van bouwsels die beter achterwege waren gebleven, is dit een voorbeeld dat tot discussie zal voeren. De architect heeft zichzelf opgelegd vertikale structuren aan te brengen om een grote gesloten gevelwand te vermijden. Zoals de foto van de Filmacademie hieronder, zo doe je dat niet!

Wat vindt u van de letterenfaculteit van de UvA? Laat het ons weten.

Een nieuwe rubriek waar u hopelijk aan gaat deelnemen. Wat steekt u de ogen uit als u door de binnenstad loopt/fiets/rijdt? Wij nodigen u uit ons mee te laten gruwen van wat u een doorn in 't oog is. Alles is goed; laat ons weten waarom u het object zo verschrikkleijk vindt of u schrijft er verder niets bij en wij bedenken zelf wat tekst erbij. Uw reactie a.u.b. via deze link.

Op 24 maart 1916 werd in Amsterdam de kunstenaarsgroep De Anderen opgericht door Erich Wichman, Lou Saalborn en Theo van Doesburg. Zij richtte zich op de 'meest moderne kunstenaars' en stelde zich, volgens een circulaire, ten doel 'het organiseeren van permanente tentoonstellingen in Binnen- en Buitenland, voorts door het houden van voordrachten en het desgewenscht verkoopen van de werken der kunstenaars-leden'. Op 19 juli werd in het American Hotel in Amsterdam het definitief bestuur gekozen met Wichmann als voorzitter, Johannes Tielens vicevoorzitter, Van Doesburg 1e secretaris, Saalborn 2e secretaris en Phocas Fokkens penningmeester. Onder de leden bevonden zich: Thomas Denier (pseudoniem van Gesinus ten Doesschate), Pieter Djurre Duursma, Laurens van Kuik, Agathe Wegerif-Gravestein en Bertha de Boer.
De vereniging heeft slechts één tentoonstelling georganiseerd: van 7 mei tot 7 juni in Kunstzalen d'Audretsch in Den Haag. Speciaal voor deze tentoonstelling schilderde Van Doesburg zijn Mouvement héroïque. Onder de leden van De Anderen bevond zich ook Janus de Winter, die zich echter vlak voor de opening van de tentoonstelling bij D'Audretsch terugtrok. Van Doesburg verliet de groep later dat jaar om samen met Mondriaan, Huszár en Van der Leck de groep 'bewust abstracten' of 'werkelijk anderen' te vormen, waar later de De Stijl-groep uit voort zou komen.
In 1923 werd een poging gedaan de activiteiten van De Anderen te hervatten, zij het dit keer op internationaal niveau. Een nieuw bestuur, bestaande uit Theo van Doesburg (voorzitter), Vilmos Huszár (vicevoorzitter), de schilder Johan Tielens en Nelly van Moorsel (secretaris), nam zich voor niet alleen tentoonstellingen, maar ook conferenties, muziek- en theateruitvoeringen en literaire bijeenkomsten te organiseren, voor iedereen die een bijdrage wilde leveren aan de ontwikkeling van de 'nieuwe richting'. Van dit alles kwam echter niets terecht. Wel organiseerde Van Moorsel najaar-winter 1929-1930 een reeks tentoonstellingen onder de naam ESAC (Expositions Sélectes d'Art Contemporain).    Bron: Wikipedia

Dinsdag 28 maart 1916 - De laatste telegraafkabel, die Nederland nog met Engeland verbond, is gebroken en daarmee is het telegramverkeer met dat land verbroken. Het ziet er ook niet naar uit dat dit snel verholpen zal worden.
De regering en de legerleiding zijn zeer onthand, omdat ze nu niet meer zo snel op de hoogte blijven van de acties van de geallieerden en aangewezen zijn op de eenzijdige berichten die de Duits-Oostenrijkse strijders vanuit het oosten aan ons kwijt willen. Op de tekening het leggen van zo'n kabel.

Hieronder weer een keuzemenu naar oude afleveringen van het jaar 2016. De keuze '2015' leidt naar de laatste aflevering van 2015, met onderaan een eigen menu voor dat jaar.

Wilt u zelf ook eens grasduinen in een kwart miljoen afbeeldingen van Amsterdam? Bezoek het Stadsarchief Amsterdam online.

Aanmelden voor deze digitale uitgave    -    Afmelden voor deze digitale uitgave